İdareci olduğu yıllarda “Yeni Nefes”adında bir dergi ile yazım hayatına başladı. Bilahare çeşitli gazete ve dergilerde makaleleri yayımlandı. Günlük bir ulusal gazetede kısa süre köşe yazarlığı denemesi oldu.

Aşık Edebiyatımızın 20 Yüzyılda yetiştirdiği en büyük temsilcilerinden Afşinli DERDİÇOK’un şiirlerini edebiyat dünyamıza kazandırdı. Onu takiben Gündemde KESİNTİLER (deneme) ve Ankara GÖNÜL ERLERİ (Araştırma) adında çalışmaya Dirgen ALİ ve En Uzun GÜN adında belgesel mahiyet arz eden romanlarla devam etti. Tahlil ve tespitlerini Duyarlı GEZİNTİLER adı altında yayımladı.

Yaşanmış hikâyelerden bir demet ŞAHAN ise son çalışmasıdır. Yazar daha çok kendi yöresinin kültürel sınırlarını genişletmek için emek harcamaktadır. Bu anlamda Derdiçok, Dirgen Ali, En Uzun Gün ve Şahan adındaki çalışmalarında Afşin-Elbistan yöresinin kültürel potansiyeli işlenmektedir.

ÖNSÖZ

Kitaba adını veren hikâye ŞAHAN’ dır. Bu hikâye başak bir özellik arz etmektedir. Diğer dokuz hikâye de Şahan’la beraber aynı bölgenin kültürel potansiyelini işlediği için bu anlamda tamamlayıcı bir unsur olmuşlardır. Aslında ‘Şahan’ tek başına bir roman çalışması da olabilirdi. Edebi tasnifinden ziyade Afşin-Elbistan yöresinin potansiyelinin işlenmesi açısından bu hikâyeler bir bütünlük arz ettiği için aynı kitapta toplanmasında bir sakınca görmedik.

Okuyucular Afşin ilçesinin merkezinde yaşanmış gerçek bir anlatım olan ŞAHAN’a ilaveten, ‘Demirci Halil’ ile Dağlıca’ya, ‘Telli Senem’ ile Tanır’a, ‘Kırılan Güller’ hikâyesi ile Abdurrahim Karakoç ağabeyin ilçesi Elbistan’a, ‘Elif Nine’ ile eski vekil Edip Özbaş’ın şahitliğine, ‘Develeri Oynatmak’ ile yine eski vekil Saffet Topaktaş’ın anlatımına ilaveten, bu satırların yazarının hayatında iki kesit olan ‘Çalkantılı Yıllar ve Halk Mahkemesi’ tecrübesiyle 12 Eylül 1982 öncesine kanat açabiliriz.

Yazılı kaynaklarımıza küçük de olsa bir nebzecik katkıda bulunma bahtiyarlığı bize yeter.

ŞAHAN

Şahsına münhasır bir adam... Orta yaşın üstünde, ciddi görünümü ile etrafında sayılan ve sevilen biridir. Sabah ezanına kadar kâh evinde, kâh duygularının yoğunlaştığı sessiz sakin bir tepede mütevazi çilingir sofrasına benzer bir sofranın tek kişilik müdavimi... Bazen de esrarlı birtakım hizmetin içinde olarak ülkesine hizmet ettiği görüntüsünde olan rol model bir nefer.

Sineklerden ve böceklerden etrafının sessizliği bozulduğu halde o farklı âlemlere saatlerce dalar gider. Bazen sessizliğini bozan duygu yoğunluğunun meyvesi olan ilhamını kâğıda dökerek kalemin hışırtısıyla ayakları yere basar. Ne yazar, ne eder kendisi dahi bilmez ama sabah ezanıyla beraber eve dönüşü arzuladığında, kabaca yazılmış ürünlerinden imzasını taşıyan birden çok şiirle döner.

Mısralarının, yazdığı kâğıt parçaları üzerinde gözyaşıyla ıslanmış yerlerine toprak bulaştığı için günün sonunda çamurlaşmış bölgeleri silerek üzerinde tekrar çalışmaya başlar.

Onu tanıyanlar Şahan’ın güne güneşle beraber doğduğuna hiç şahit olmazlar. Derler ki; yıllar vardır Şahan, güneşin doğduğuna şahit değildir. Onun güneşle buluşması en iyi ihtimalle günün tam ortalarına doğrudur. Normal insanların günü kullandıkları gibi kullanmakta hiç de mahir değildir.

Dışarıdan bakanların gördükleri budur. Şahan normal değil ve bu tarz onun içindir. Kendisi yatarken eşi ve çocukları yavaştan kalkmak ve işlerine ulaşmak için günü telaşla karşılarlar.

Nevi şahsına münhasır deyimine uygun bir kişiliği yansıtır Şahan...

Bütün bunların yanında esrarengiz işleri olan birine dair göstergeleri çağrıştıran atakları da olmaktadır. Şahan’ın günü öğle vaktinden sonra başladığında üçü beşi geçmeyen arkadaşlarıyla sohbet ederken, bir işaret veya bir telefonla aniden bir telaşla meclisi terk edip gittiği gözden kaçmaz.

Yakın çevresinde bazı duyarlı dostlarının gözünden kaçmayan bu durum, Şahan’ın gizemliliğini daha da artırır.

Geceleri Ankara’daki Bağlum tepelerini mekân tutarak yazdığı onca şiirlerini arkadaşı Hikmet’e zaman zaman okur ve hakkında görüşlerini alır. Şiirlerinde işlediği tema Karacaoğlan gibi hep sevgi, sevda ve doğa üzerinedir.

Gönül işleri olmayan, aşkı bilmeyen, sevmeyen, sevilmeyen biri kelimelere gönlünü yükleyebilir mi? Âşık olmayan, özellikle de ayrılık yaşamamışsa iki gönlün türküsü olan aşk şiirlerini yazabilirmi? Bir büyük sevda depremi geçirenlerin terennümüdür bu hâl...

Bu hikmetli şiirlere ilham olan hikâyeyi;

“Şahan lütfen senin için mahsuru yoksa müsait bir ortamda dinlemek isterim” diyen Hikmet’i hiç duymamış gibi, nice sonraları sükutunu bozarak, “Bir gün anlatayım ama sabırla dinlemelisin” cümlesi ağzından dökülür.

Ve, o gün gelir; Hikmet’e haber eder.

“Ben hazırım Bağlum tepesine...” der. Onun dilini çözen yerdir Bağlum tepeleri. Keçiören ilçesinin daha önceleri kasabası iken şimdilerde mahallesi durumunda olan bir yerleşim bölgesi Bağlum... Keçiören’in merkezine altı-yedi kilometre mesafede olan Bağlum, çok mübarek insanları bağrında misafir eder. Horasan Erenlerinden Yakup, Yusuf ve Sadık ismiyle bilinen zatların yanında, Üstat Necip Fazıl Kısakürek’in irşatçısı veya mürşidi Abdulhakim Arvasi Hz., meşhur sosyolog ve fikir adamı Nurettin Topçu’nun mürşidi, terbiye edicisi Ahmet Mekki Hz., on ciltlik İslam Tarihinin müellifi Mustafa Asım Köksal Hz’leriyle beraber onlara yeni komşu olan büyük şairimiz Abdurrahim Karakoç’un şereflendirdiği bir yerdir orası.

Belkide onların muhitinde verimli olan Şahan dağa taşa, kurda kuşa gecenin sessizliğinde mırıldanmadan hâl dili ile yüreğinin yangınını anlatmada kararlı. Bir ilke imza atmak için güneşli bir havada kendi cinsinden birine hâl dili ile değil, Adem’in diliyle; usulce değil yüksek sesle, üstelik hasretini çektiği anlatım biçimiyle, sanki bendini yıkmak isteyen sular gibi gümbür gümbür anlatacaktı çok özellerini.

Bu duygu yoğunluğuyla Hikmet’i de yanına alarak yıllarca mekân tuttuğu Bağlum tepelerine, gün ortasında intikal ederl...

Yanından eksik etmediği piknik tüpünün üzerine çay suyunu koyduktan sonra;

“Evet Hikmet Bey kardeşim; merak ettiğiniz şeyler dâhil sohbetimize başlayalım. Hafızamın müsaade ettiği kadarı ile bana ait gizemli bulduğun hayat hikâyemi bir bir anlatayım da rahatlayayım. Yoksa içime hapsettiğim, yalın ve yalnız şu gördüğün dağlara ve tepelere haykırmak isteyip de hatıralara saygısızlık olacağını düşünerek yapamadığımı şiirlerime yükledim. Şimdi bu halimi seninle paylaşmak istedim. İnşallah biraz daha rahatlarım” diyerek söze başlar Şahan.

Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesine yakın bir köyde doğmuştur. Üçü kendisinden büyük, dört kardeştirler. Babaları Çukurova’nın bazı beldelerinde imamlık yaparak ailenin geçimini sağladığı için kendisi ile senede bir iki defa zor görüşür. En son gördüğünde ortaokul ikinci sınıftadır. Babası imamlık yaptığı beldede, yemek davetinin birinde içine böcek ilacı karışmış “Hatize” denen bir yemeği yemesinden dolayı hastalanıp memleketine gelir ve kısa bir süre sonra da ölür.

Şahan, ilkokula dokuz yaşında başlar. Ortaokula başladığında on dört yaşındadır. Ortaokulu ilçesi olan Afşin’de okur. Bir odalı evi üç yıl mekân tutar. O dönemlerde çocukların eğitimi vesilesiyle ardı sıra gitmek ne mümkün. Buna imkânlar elvermediği gibi ebeveynler de bilinçli değildir. Okumak için istekli ve bir o kadar da ısrarlı görünen çocuklara izin çıkması bile büyük şanstır. ‘Kös önünde belli olan koçluk kuzu’ların durumu gibi bir durumdur bu... Yalnız başına veya iki arkadaşla aynı odayı paylaşarak okumak... Ailelerinden bu şekilde izin kopararak okuyabilmek, o dönem için büyük şans olarak addedilmektedir. Anasının talebi üzerine ağabeyleri tek odalı bir ev tutarak kardeşlerini yerleştirirler. Zaman zaman ziyaretine gelirler o kadar. Bütün masraflarını birazcık anasının katkısı ile diğerini ise yazları bağ bahçe işinde çalışarak biriktirdiği harçlıkla kimseye muhtaç olmaz.

Şahan’ın evi ile okulu arası çok yakındır. Bu ara bir ağabeyi Almanya’ya işçi olarak gider. Diğer ağabeyi ise öğretmen okulunu kazanarak baba evinden zorunlu olarak ayrılır. Babasından kalan malı mülkü de diğer kardeşi işletir.

Anasına ‘Hürrem Kadın’ derler. Allah var, anası kardeşlerinin ve Şahan’ın eğitim işlerinde desteğini esirgemez. Afşin’de yalnız kaldığı evinin ihtiyaçlarını karşılamak için çaresiz çırpınan Hürrem Kadının fedakârlığını Şahan ancak onu kaybettikten sonra anlayacaktır.

Sınıf arkadaşlarına göre daha güçlü bir fiziğe sahip olduğu için boş zamanlarında omuzuna baltayı asar, mahalle mahalle kışlık odun parçalatmak isteyen sakinlerin ücret karşılığı işlerini yapar. Kimseye muhtaç olmadan okulu bitene kadar bu hali sürüp gider.

Okula giderken kapısının önünden geçmek mecburiyetinde olduğu bir ev vardır. Ev sakinlerinin babalarına Fettah derler. Temiz, dürüst ve babacan bir adamdır Fettah... Bunca yıldır o bölgede hep iyi bir insan olarak bilinir. Şahan okula gidip gelirken ister istemez Fettah’ın ev halkıyla tanışıklığı başlamış olur.

Fettah’ın iki kızı vardır. Küçük olanın adı Ayşe...

Zaman zaman etraftaki bazı yaşlı kadınların hatırlatmalarıyla Şahan’ın Ayşe kıza karşı duygularında değişiklik olmaya başlar. Her okula gidiş geliş saatlerinde ya cama veya kapının önüne çıkan Ayşe’ye duygularını belirtici gönül hırsızlığına başlar. Kalkması gereken perde bir okul dönüşünde elindeki kartopunu işaret ederek, “Bunu sana vurmak için hazırladım” diye laf attığı anda öyle tatlı bir tebessümle “Ne suçum oldu ki vurasın” dediği zamanki sesindeki ahenkle kalkar. Gönül ibriğinin yanında sesli ikrardır bu... Malumun ilanı olan o günden sonra Ayşe’yle birliktelikleri gelişip gürleşir.

Öyle ki; öğlen vaktine rastlayan ders aralığında eve geleceği saatte, Ayşe ondan önce eve gelir; evin işini yani soba yanacaksa sobayı yakar, bulaşık varsa yıkar, ortalığı temizler. Üstüne üstlük yemeğini de Allah ne vermişse hazırlar. Evin anahtarını vermiştir çünkü. Bu işi ablasıyla da yaptığına çok şahit olmuştur. Tabidir ki, etrafta da yavaş yavaş dedikodular dolaşmaya başlar. Hatta bir gün okul çıkışında Murat ağabeyiyle eve gelmek mecburiyetinde kalınca paçaları tutuşur. İlk defa Ayşe’nin evde olmaması için dua eder. Eve gelirler gelmesine ama evde Ayşe’yi gören ağabeyine karşı ne diyeceğini bilemez. O da Ayşe de boyunları öne doğru bükük ve ziyadesiyle mahcup olmuşlardır. Kem küm ederek durumu bir şekilde anlatır.

Zamanla ağabeyi ve diğer gelen gidenleri bu duruma alışır. Çünkü bakarlar ki, fevkalade samimi ve çok iyi niyetli bir tablo. Şahan’dan Ayşe’ye zarar gelmeyeceğine kanaat getirmiş olmalılar ki “Yine de bu haliniz doğru değil çocuklar, sakın olun sınırları aşmayın” tembihini de yapmaktan geri kalmazlar.

Şahan, Ayşe’yi görmek istediği vakit ona gider, pencerenin demir parmaklıkları arasında geç vakte kadar sohbet eder. Ayşe’nin yanında bazen ablası, bazen de annesi, onları uzaktan güderken olur bu iş. Ama bazen de babasına yakalanırlar. Her defasında bir güzel dayak yiyerek ayrılmak mecburiyetinde olur Şahan. Öyle ki; tuza saldıran koyun misali Ayşe’yle birlikte olabilmek için yediği sopalara ve azarlara bütün konu komşu defalarca şahit olur. Başlangıçta yanlış değerlendirilerek kınanan bu oğul karşısında onlarda da yelkenleri indirerek kabullenme başlar. Zamanla hoşgörü dahi aşılarak desteğe dönüşür. Gençlerin sevdaları baba Fettah’a karşı bile baskılara neden olur. Adeta mahalle baskısı gibi bir hava esmeye başlar. İnsan bu çevre etkisinde kalmamak mümkün mü? Bu doğal baskı Fettah’ı da etkilemiş olmalı ki, döveceği yerde azarlamayı, azarlanacak yerde görmemezlikten gelmeye başlar.

Artık bütün aile Şahan’ın güvenilir ve samimi olduğuna dair kanaat edindikleri için yan yana gelmelerine çoğu zaman göz yumar olurlar.

Başından beri hikâyesini dinlemeye çalışan Hikmet dayanamaz.

Araya girerek “Şahan bir sorum olacak; o günün şartlarında, dar bir çevre ve o çevre insanlarında ar, namus, onur sayılan kadın erkek ilişkisinde senin Fettah örneği pek görünmez, bunu nasıl izah edersin” der.

Şahan tam da bu konuyu izah etmek istediği anda Hikmet’in merakına memnun olur. Hikâyenin heyecanla takip edildiğini anlar, tekrar gözünü sabit bir noktaya dikerek anlatmaya devam eder. Bizim sevdamızın baba Fettah tarafında zor kabullenildiğini biraz önce anlattım. Bu noktaya gelene kadar Ayşe’nin başına gelenler çok daha vahim olmuştur. Pencerede konuşurken ilk yakalandıkları zaman kendisini bayağı pataklayan Fettah’ın, evde Ayşe’ye neler yaptığını yaklaşık bir ay sonra öğrenebilecektir Şahan.

Fettah, kızını yatak döşek olana kadar dövmüş. Ayşe’yi hastaneye kaldırmışlar. Çürüyen yerleri şifa bulduğu halde kız yemekten de içmekten de kesilmiş. Doktorlar bir türlü yardımcı olamamışlar.

Sonunda hastabakıcı bir bayan kızın anasına “Kızınızın hiçbir şeyi gözükmüyor ama yine de çok sıkıntılı sağlık problemleri var. Gönül ilişkisine benzer bir duruma vakıf oldunuz mu?” dediğinde, Baba Fettah ve hanımı birbirlerine bakarlar. Sessizliklerinden anlam çıkaran hastabakıcı da, “Öyleyse baskı yapmayın. Kızınızın hastalığı gönül ilişkisine bağlı bir durum büyük ihtimalle. Kızınız ölmez ama sıkıntısı daha çok büyür” diyerek uzaklaşır.

Can bu, ciğer bu, evlat bu... Ne yapsın şimdi Fettah ailesi. Ayşe’yi oradan çıkararak eve getirirler. Bütün bunlardan Şahan’ın haberi olmaz.

Bir gün değişik yoldan eve geldiğini gören ev sahibi kadın “Şahan eve girme, hemen benimle geleceksin” diyerek Şahan’ı tembihler. Son derece saydığı bir büyüğü olduğu için “Tamam” diyerek peşine düşer. Zaten yüz metre mesafede olan Fettah’ın evine götürür onu. Ev sahibi kadının gölgesinde Ayşe’nin odasına duhul eder.

Kalbi duracakmış gibi olur. Korku mu ondaki hal, yoksa özlemini çektiği Ayşe’yi yeniden görebilme heyecanı mı? Derken bir anda kendini Ayşe’nin yanı başında bulur. Sobanın yanında yer yatağında yatan Ayşe çok bitkin görünmektedir. Şahan’ı görünce yüzü gülmeye başlar ve Şahan da yanına ürkek bir kuş misali sığınır.

Ev sahibi kadınla Ayşe’nin anası hastanın yatağından biraz uzaklaşırlar. Şahan kendisi için bir ortam hazırlandığını anlar, ama Ayşe neden yatak döşek hasta olmuştur, bunu da ondan öğrenir. Yavaş yavaş anlatılanlarla anlamaya başlar. Yorganın altındaki eli elinde; konuştukça rahatlamaya, gözüne yüzüne can gelmeye başlar Ayşe’nin.

Meğer babasının da verdiği bir ruhsatmış bu. O günden sonra kızına çok düşkün olan Fettah dedikodulara önem vermeden bu çocukların gerçeğini her halde kabul eder ki yumuşamaya başlaması ondan olur.

Murat ağabeyi Almanya’ya gideli bir yıl olmuş, Salih ağabeyi de halen öğretmen okulunu bitirmemiş, kendisi de orta son sınıf öğrencisidir. Ağabeyinin Almanya’dan izine geldiği günlerde Afşin’de beraber gezerken;

Fettah’ın kendilerini takip ettiğini anlar. Ağabeyinin birkaç adım gerisindeyken Fettah onu bir iki adım geçer gibi yaparak ağabeyinin omuzuna elini atar. Ağabeyini “Murat Efendi birkaç cümle sözüm var beni bir dinler misin?” diyerek durdurur.

Zaten tanıştıkları için rahat bir pozisyonda olan Fettah; “Senin kardeşin olan bu çocukla benim Ayşe’nin durumunu biliyorsun. Biz bunların büyükleriyiz. Gelin beraber bu çocukları bir araya getirelim. Çünkü biliyorsun ki, Ayşe okumuyor ve evlenme yaşı da geldi. Bu hafta istemeye dünür gelecekler, malum bu işi geciktiremeyiz. Bunlara değilse de bundan sonrakilere mecbur kalabilirim. Ben istiyorum ki Şahan’la olsun. Birbirlerini nasıl sevdiklerini cümle Afşinli biliyor. Bir kız babası olarak bunları benim söylemem uygun olmazdı ama ben de teamülleri yok kabul ederek cesaretimi topladım ve düşüncelerimi söylemiş bulunmaktayım. Ola ki olumsuz bir takım gelişmelere hem Allah hem de kul katında mesul olmayayım dedim, ne dersin” dediğinde ağabey Murat;

“Sen ne diyorsun Fettah Efendi, sırası mı şimdi. Henüz Şahan daha küçük, daha doğrusu Şahan önce aç karnını doyursun” gibi laflar ederek Fettah’ı o sözleri söylediğine bin pişman ettiğine Şahan ölmeden önce ölümü tadarmışçasına şahit olur.

Şahan’ın işi zor, Şahan bedbin, Şahan sarhoş, Şahan çaresiz, Şahan kendinde değil. Sağa sola, nereye uğradığını, nereye ayak bastığını, kiminle karşılaştığını, zamanın nasıl aktığının farkında olmadan kafasına değen sert bir cisimle kendine gelir.

Meğerse o kafaya değen sert cisim Fettah’ın evinin pencere demiridir. Çıkan sesin yansıması ile Ayşe de pencerede görünür ve o da aynı durumdadır. Meğer sevdalılara suikast böyle düzenlenirmiş. Şahan’dan önce eve gelen Fettah, aile ortamı içinde Murat’la yaptığı konuşmayı anlatmış, sevdalılar ne konuşurlarsa konuşsunlar kalbe inmeyen veya kalbi teselli edemeyen ürperti, korku ve endişeyle sarsılmışlar.

Fırtınalı günlerin ayak sesleri hissediliyor ama ifade edilemiyor. Olmaz olsun imkânsızlık diz boyu olduğu için, çaresizlerin çaresine müracaatta da zaafiyet var. Alın size seyredeceğiniz dramatik bir oyun.

Murat ağabeyi izini bittiği için Almanya’ya geri döner. Salih ağabeyi de okulunu bitirip Artvin’e öğretmen olarak atanır. Şahan da okulunu bitirmeye ramak kala Ayşe’nin sözü kesilir. Fettah her kız babasının yapmakta zorlandığı görevini yerine getirmiştir. Yöre kültürü gereği en delikanlı işi de yapmıştır. Durumu ailesi ile paylaşarak Ayşe’yi bir şekilde ikna etmeye çalışır. Şahan’ın ağabeyi Murat ile aradaki geçen konuşmayı bir daha hatırlatır. Ayşe de başta olmak üzere baba Fettah’a bu konuda söyleyecekleri bir şey yoktur. Bütün bunlara rağmen kaderin zorlamasına şahit olunacaktır. Ve Fettah dünürcülerine evet der.

Kısa sürede Ayşe’nin düğün hazırlığı başlar. Ayşe bitkin, perişan... Şahan ha keza daha kötü. Derken oğlan tarafı kızın evine gelmeye başlar. Adamlar gelinliklerini alacaklar. Ayşe bir delilik yapmasın diye aile eşrafının gözü üzerindedir. Kapılar kapalı, pencereler yine öyle güvenlidir. Fakat bütün bu tedbirlere rağmen hesap edilemeyen bir şey olur. Gelin Ayşe gideceği sabahın gecesinde ablasının da yardımlarıyla pencere demirinin altındaki duvarı parçalayarak bir insanın çıkışı kadar açılan delikten çıkar ve Şahan’ın evine gelinliği ile beraber kaçar. Hiç kimsenin farkında olmadan kaçtığını zanneden Ayşe, oğlan tarafından birinin fark ettiğini nereden bilsin.

Seğmen ekibinden silahlı birileri hemen duruma el atarak kaçabilecekleri yol ağızları tutulur.

Bu arada Şahan, ev sahibine çıkarak yardım diler. Kaçmaları için ahırdaki atın eğerini vurarak Ayşe’yi de terkisine alan Şahan, kapının önündeki yoncalığa kendini vurur.

Seğmen tarafında hazırlıklar bittiği için Şahan, atılan pusunun içinden geçerek kaçmak mecburiyetinde kalır. İşte o an silahlar patlamaya başlar. Şahan farkında değil ama Ayşe vurulmuştur. Biraz sonra onu terkinde tutamaz olur. Ayşe düşer, ama silahlar ateşlenmeye devam ettiği için Şahan terkinden düşen Ayşe’sini almak aklından geçse de bu mümkün olamaz. Bereket at vurulmamıştır da Şahan oradan uzaklaşmıştır.

Yine Hikmet araya girerek;

“Vay be kardeşim bu ne yürek, bu ne cesaret… İnşallah Ayşe’ye bir şey olmamıştır. Ha bir şey daha, şayet sağ salim kaçsa idiniz nereye gidecektiniz” der.

Şahan;

“Nereye gideceğimi hesap dahi etmedim ama Deli Hürrem’e uğrardık her halde, daha doğrusu hani derler ya “Gelin bindi deveye gör kısmeti nereye”…

Çaresiz ve zayıf durumdadır. Ayşe’si kaçırırken vurularak düşmüş. Düştüğünü fark eder etmez almak için geri dönmesi fayda vermez. Bu halde kendi canını zor kurtarmasını bile suçlulukla yorumlar. “Neden ben vurulmadım da kör olası kurşunlar Ayşem’e isabet etti. Keşke beraber vurulsaydık da acıları beraber çekseydik” gibi serzenişlerle kendi kendini adeta yer bitirir.

Ayşe’siz olduğu halde köyüne gidemez. Tedbir gereği bir başka köyde oturan arkadaşına gider. Üç beş gün o köyde kalır. Arkadaşı vasıtası ile Ayşe’sinden ve gelişen olaylardan haberdar olur.

Vurulduğunu, durumunun ağır olduğunu öğrenir. Tedavi için Elbistan Devlet Hastanesi’ne götürmüşler, tam üç hafta hastanede ölüm kalım mücadelesi vermiştir Ayşe.

Okulunun bitmesine haftalar kala Ayşe’nin tedavisi tamamlanır. Oğlan tarafı gelin hanımlarını almak için düğün hazırlıklarını tekrardan başlatırlar. “Bu kızın gönlü başkasındaymış, başımıza gelenler hiçte öyle altından kalkılacak işten değil. Haber salalım Fettah’a bu kızdan bize gelin olmaz” gibi olması gereken tavır göstermeden kaldığı yerden devam ettirmeleri her babayiğidin altından kalkabileceği şeyler değildir. Demek ki oğlan tarafının da bir bildiği vardır.

“Oğlan tarafını caydırmanın başka yolları da olmalıdır” diyerek çareler arayan Şahan, bu düğünü yaptırtmamaya, Ayşe’sini başkasına yâr ettirtmemeye karalıdır. İlk olayda olduğu gibi hazırlıksız yakalanmak istememektedir. Kendini ve Ayşe’sini korumak için silahlanmanın gereğine inanır. Ama silahı nasıl ve nereden bulmalıdır.

Bu maksatla köylüsü, ayni zamanda aile dostu, hatta ağabeylerinin arkadaşı, Gildik Memet adıyla maruf tanıdığına vararak önce başından geçenleri bir bir anlatır. Şahan anlatana kadar ne Gildik Memet ne de köyünde hiç kimse olayı duymamışlardır. Gildik Memet hayretler içinde kalır.

“Bu yaşta böyle bir işe koyulmak, akıl kârı değil oğlum Şahan. Sen kafayı mı yedin, üstelik kimseden yardım almadan, olacak iş değil yahu…” demekten kendini alıkoyamaz Gildik Memet.

Yeni planını Gildik ağabeyine anlatma fırsatı bulamadan Gildik Memet; “Sana bir kötülük etmelerinden korkarım Şahan kardeş; sakın ha bundan böyle üzerinde kendini korumak için bir şeylerin olsun. Arzu edersen benim silahımı alda üzerinde bulunsun” teklifini yapınca, Şahan balıklamasına atlar.

“Ben de bunu diyecektim, şu olaylar bitene kadar silahın bende kalsın ağabey” diyerek Gildik Memet’ten silahını emaneten alır. Gayesi Ayşe’yi tekrar kaçırmaktır.

Bundan böyle silahlıdır Şahan. Üzerinde bulunan silahın verdiği güçle bütün mahalle üzerine gelse dahi tek başına karşı koyma cesaretini kendinde görmektedir. Hem delikanlı hem de deli cesareti, bu iki faktör bir araya gelince kişi kendini tek başına ülkesinin bütün sınırlarını koruyan Zaloğlu Rüstem gibi görürmüş ya, Şahan’ın ki de öyle bir şey... Cahil cesur olur derler, Şahan hem cahil hem de aşık; kör olması için en büyük sebebin bunlar olması yetmez mi?

Bayraklar kalkmış, davullar gün boy çalınmış, oyunlar oynanmış, kınalar yakılmış... Bütün bunlara uzaktan şahit olan Şahan, halen kendinden emin, “Vermeyeceğim, gücünüz yetmez, hele bir gelini çıkartmaya başlayın o gün gelsin görüşürüz” demektedir.

Pazar günü Ayşe, gelinliğinin içinde ata bindirilir. Davullar gümbür gümbür, ardında oğlan tarafı seğmenler eşliğinde Fettah’ın evini geride bırakarak ayrılırken Şahan, geceden mevzilendiği yerden gelinin bindiği atın yularını tutan adamı omuzundan vurur. Ortalıkta büyük bir panik, seğmen ekibini oluşturan insanlar bağırarak sağa sola sığınırlar kendilerini korumak için. Durumdan vaziyet çıkaran Ayşe altındaki atı topuklayarak Şahan’a doğru hareket ettirse de seğmenlerden birileri atın önünü keserek Şahan’a doğru gitmesine engel olur.

Bu arada karşılıklı silahlar atılagörsün Şahan silah tutan kolunun bir an yana düştüğünü hisseder. Elinden silahın düştüğünü görür. Meğer oğlan tarafının uyarısı ile önceden tedbir alan jandarma, Şahan’ın kolunu dipçik darbesiyle düşürmüştür.

Karşı taraftan insanlar Şahan’ın işini bitirmek maksadıyla seğirtseler de jandarma bu sefer kolunu kırarak etkisiz hale getirdiği Şahan’ı korumaya alır. Bu olaydan da böylece kendini kurtarır Şahan, ama Ayşe kız bundan sonra ellerin olacaktır. Son hamle de geri tepmiştir.

Şahan karakola götürülür. Enteresandır, ilk ziyaretçisi Fettah’tır. Şahan’ın lehine kız babası olarak şahitlik yapacağını söyler. Omuzundan vurulan adamı şikâyetten vazgeçirir. Bu arada Şahan’ın kullandığı silahı bakmak maksadıyla eline alır almaz ateşleme mekanizmasını el yordamı ile kırar ve geri bırakır. İfadesine önce silahtan başlar:

“İsterseniz silahı bilirkişiye gönderin, bu silah korkutmak maksadı ile kullanılır, bununla ne adam öldürmek ne de yaralamak mümkün değildir” Olay günü Şahan’ın silahını insanlara doğrultmadığını, havaya ateş ettiğini; bu olaydan da kimsenin mağdur olmadığı doğrultusunda verdiği ifadeyle Şahan’a yeniden hayat verir.

Silah bilirkişiye gönderilir. Hakikaten Fettah’ın ifadesi doğrultusunda rapor gelir. Başka davacı olmayınca Şahan iki ay hapis yattıktan sonra serbest kalır.

Ayşe gelin olmuştur başka ocaklara. Şahan dama girmiş, onca eziyet çekmiş, ancak yakınları habersiz. Yük mü ki ne ala...

İki ay hapis hayatı Şahan’ı nispeten olgunlaştırır. Devletli ile ilk karşılaşmasıdır Şahan’ın. Böyle muazzam gücü daha önce nereden bilsin. Hakimlerin iki dudakları arasındaki ömür serüveni, gardiyanların disiplin adı altında uyguladıkları terör, Şahan’ı kendine getirir. Başka güçleri gördükçe tırsar. Ve bu ortama tercüme olabilecek ilk şiirini yazarak bu hikâyenin oluşmasına şahitlik eder.

Daha on altıda gencecik yaşım,

Vurma artık yeter acı gardiyan.

Ayşe’min yüzünden ağrıdı başım,

Ölümden de beter acı gardiyan.

Elbistan Ovası zil takmış oynar,

Sen tokat vurunca yüreğim kaynar.

Bende sana vursam savcılar duyar,

Hâkimler kin tutar, acı gardiyan.

Sevip sevilenin dayak mı suçu,

Kan geldi ağzımdan bozdum orucu.

Bu kadar ağır mı gönlümün borcu?

Kaç arşın yol tutar acı gardiyan.

Kader kurbanını hor görme dur da,

Senin bir ayağın girmiş çukurda.

Şahan suçlu ise yüzüne vur da,

Mevlâ beni kurtar acı gardiyan.

***

Şahan orta son sınıf ikinci dönem mağduriyetinden dolayı derslerinden geri kaldığı için bitirme imtihanlarına hazırlanır. Okuduğu bir konuyu rahatlıkla kâğıda dökecek hafızaya sahip olduğu için derslerinden zorlanmadan başarı sağlayarak okulunu bitirir. Hatta önemli bir dersin sınavı yapılırken ön sırada oturan bir öğrenciyle kâğıtları el yordamıyla değiştirir. “Bu dersten zorlanıyorum, başarılı olursam polisliğe başvuracağım” sözü üzerine bu yardımı esirgemez. İşin ilginç tarafı da bu olmalıdır, yardım ettiği genç Ayşe’nin kocasıdır. Sonradan öğrenir.

Ayşe gelin gideli çok olmuştur. Şahan küllenen olayın ardından kendine bir yön tayin etmede zorlanır. Okulu bittiği için köyüne dönse de yaşayamaz. Bu kadar hatıraların yaşandığı ilçede, için için ağlayarak Fettah’ın evini gözler. İster ki Ayşe’si kapı eşiğinde onu bekler durumda olsun. İster ki evinin ihtiyaçlarını görmekten ziyade, onun varlığını hissetsin. Yürürken endamına sevgi dolu bir yürekle baksın.

Boşuna hayal kurar Şahan. Mahallede gezerken Ayşe’nin ablasına rastlar. Haberleşmek ister. Ablası; “Bir şartla bu isteğini yaparım. O artık evli bir kadın. Senin ona sözlü haberlerini iletirim ama yazılı olarak asla” der. Şartını Şahan kabul eder. O günden itibaren uzaklara gitse bile ablası vasıtası ile haberleşecektir.

Yaşanılan bütün bu olaylardan bihaber olan ağabeylerine ve anasına, Ankara’dan atılmış gibi gönderdiği mektupları etkili olur. Mektuplarında, ses sanatçısı seçimlerine iştirak etmek için kimseye haber vermeden ayrıldığı vurgusunu yapar ve yakın akrabaları Şahan’ı Ankara’da zannederler.

Hapishaneden çıktıktan sonra köye geldiği zaman “Nasıl geçti Ankara seyahatin hoş geldin” derler o kadar.

Şahan o yaz okulu bittiği için daha ilerisini okumaktan başka çaresi yoktur. Ama kim yardımcı olacak? Ağabeyleri, babalarından kalan Şahan’ın hissesine düşen toprakları bir elbise, bir yol parası, birkaç aylık geçim için verilen borç karşılığı imza attırarak kendi üzerlerine geçirdiklerini bütün köylü bilir. Satacak başka gayrimenkulde yoktur ki, onun karşılığı eğitim yapabilsin.

İşte o yaz Şahan’ın Artvin’de öğretmen olarak görev yapan ağabeyi köye gelir. Tanıştıkları eş, dost ve ahbap sohbetlerinin birinde Şahan’ın sırrına vakıf tek kişi olan Gildik Memet yüksek ve kararlı bir sesle; “Salih; Şahan senin kardeşin. Okulunu bitirdi ama bir yükseği Afşin’de yok. Çocuk okumak istiyor. Burada kalırsa başı belaya gireceğe benzer. Onun için ona bir ağabeylik yaparak buralardan alıp götür ve okut. Kendisinin bile böyle bir teklif yapılacağından haberi yoktur. Bunu ben çocukluk arkadaşın olarak senden talep ediyorum. Artvin’de lise varmış” der. Gildik Memet’in teklifi öğretmen Salih’i kıpırdamaz eder. Psikolojik olarak böyle bir sorumluluğun altına girmesi gerektiğine inandırılır.

Salih;

“Neden olmasın Memet, Şahan benim kardeşim. Dönerken alıp götüreceğim ve okumasını sağlayacağım. Sizin de beni uyarmanıza memnun oldum” diyerek konuyu kapatır.

Hiç hesapta olmadığı halde Gildik Memet’in teklifine olumlu bakan Salih’in kararı Şahan’ı heyecanlandırır.

Artvin; yeni bir mekân, yeni bir çevre... Üstelik Şahan’ın buna çok ihtiyacı vardır. Hazırlığını yapar, gidelim denildiği an “İğnem ceketimde” diyen terzi misali hazır kıta bekler.

O günün şartlarında yolculuk çok uzun geçmiştir. Öyle ya Kahramanmaraş Afşin’den çıkıp aktarmalı bir şekilde o günün vesaitleriyle taaa Artvin’e ulaşmak çekilecek gibi değildir. Ama Şahan, Afşin’i kendisine zindan eden ortamdan özgürlüğe doğru yol almanın zevkini, lezzetini yaşar. Derken menzile varılır. Şahan, Artvin Lisesine kaydolur. Ağabeyinin eşi bankacı olduğu için evi de okula yakın bir yerdedir.

Günler, aylar, yıllar geçer; yeni ortam, yeni arkadaşlar ve yeni iştigal alanları... Şahan flaş bir öğrenci olur. Esnafından tutunda sosyal amacı olan kurumlarca Şahan tanınır. Çok güzel sesi olduğu için müsabakalarda kendini gösterir. İyi koştuğu için uzun ve kısa mesafeli maratonlara katılır. Çok ipi göğüslediği olmuştur. Daha sonradan milli koşucu olan Mehmet Terzi ile başa baş çekişmelerine bile rastlanılır.

Okulun en sevilen öğrencilerinden birisi olması hesabıyla etrafındaki arkadaş yoğunluğu özellikle güzel kızlarla birarada bulunma durumu Ayşe’yi unutturmadığı gibi daha da özleminin artmasına neden olurken, kendisiyle bu anlamda ilgilenen kızlarla araya koyduğu mesafeyi daraltmaya başlayınca geceleri huzursuz olur.

“Ayşe’ye nasıl ihanet edebilirim” fikriyle kendine gelir. Afşin’de olmayan yeşil bitki örtüsünün insanı büyüleyici şekilde Artvin’de karşısına çıkması, bir ömre değer güzelliklerin içinde yaşaması ne büyük bir nimettir. Öyle basamak basamak yerleşim alanları, kademeli olarak yerleştirilen binaları ve rengârenk ormanlarıyla harika bir yerdir Artvin. Ayaklar altına en güzel manzaraların serilir gibi görünen yerlerde yemek ihtiyacını gidermek, hele hele bir dostunla aynı güzellikleri seyrederek içilen bir bardak çay dünyaya değer niteliktedir.

Bu kadar güzellikler içinde Şahan yine dertli yine hasret, yine “Altın kafesteki bülbül” hikâyesinde olduğu gibi Ayşe’siz zaman geçmemektedir. Bazen Ayşe’m diye bağırır, birkaç saniye sonra sesi akis yaparak kendine gelince sevinir.

Aklına Ayşe ile haberleşmek gelir. Ablasının adresini bildiği için, içindeki özlemi bir nebzecik giderebilecek, gönlünü gönlüne koyabilecek bir nağme yazmaya karar verir. Çok ciddi duygu yoğunluğunu kelimelere, şiire dökerek ifade etmek ister. Fettah’ın kızına ilk şiiri bu şekilde ortaya çıkar. “Gül çiçeğim, çok özledim” nakaratı ile tekrar eden şiirin sözleri şöyledir:

Oyuna girdi sıradan,

Güzel yaratmış Yaradan,

Bir nazar ettim buradan,

Senden bir haber gözlerim,

Gül çiçeğim çok özledim.

Bahar dalı çiçek açar,

Seven kalır naçar,

Gönül kuşun yüksek uçar,

Senden bir haber beklerim,

Gül çiçeğim çok özledim.

Sarı saçı yana tara,

Bir bakışın açtı yara,

Siyah kirpik kaşı kara,

Senden bir haber beklerim,

Gül çiçeğim çok özledim.

Çatma kaşı bana karşı,

Yoluna versem Maraş’ı,

Şahan’a eğdirme başı,

Senden bir haber beklerim,

Gül çiçeğim çok özledim.

Bu şiir tıpkı Ayşe gibi Şahan’ın da ilk göz ağrısıdır. Hoşuna gitmiş olmalı ki, ona ulaştırmak ister. Her ne kadar manzum veya nesir yazılar şiir kadar olmasa da Şahan göndereceği bu şiire bir de mektup ekleyerek taçlandırmak ister. Bu amaçla kaç gece geçer bilinmez ama Ayşe’nin ölümünden sonra sandığından çıkan zarfın içindeki şiire ek olan mektubu şöyledir:

“Olmuyor be Ayşe’m, aylar yıllar geçse de hatıraların izleri çok taze. Zamanla unutursun denilirdi... Unutulmuyor, unutulamıyor... İçimdeki fırtınalar onca zamana rağmen dinmedi Ayşe’m. Yalnızlığımda özlemin bana kâbus oluyor; gözlerime uyku girmiyor. Her yerde sen varsın. Şimdi ne yapıyor diye seni hayal ediyorum. Gelin gittiğin günden beri senden hiç haber alamıyorum. Şartların gözü kör olsun. Kader şimdi de senden yüzlerce kilometrelerce uzağa fırlattı. Afşin’de olsaydım oğrun oğrun kıyıda köşede seni izler ve sen beni görmesen de, uzaktan bir tebessüm etmesen de ben seni görerek huzurlu olurdum.

Sen Ayşe’m, yaratılmışsın ki sevilesin ve sevesin diye. Aşksız dünyanın ne anlamı olur. Bir an değil ömür boyu, hatıralarımızın depreştiğinde sessizliğin kucağında sen kanat çırpa çırpa yaklaşır mısın benim dünyama. Fiziken sana sahiplenen birileri olabilir, oysa sen ruh dünyamdasın benim, sen benimsin Ayşe’m. Sevmeyi seninle öğrendim; duygu, sevgi, aşk seline bent yapabilecek hazırlıkta olmadığımız için savrulduk oraya buraya Ayşe’m. Hayatımda senin gibi özel birini sevmenin, arada onca mesafe olsa da lezzetini hissederek yaşamak çok anlamlıdır benim için.

Hatırlar mısın Ayşe’m; demirli pencerede sohbet ederken “sırnaşık“ demiştim sana da anlamını dahi bilmeden bu sözüme üzülmüştün. Demeseydim keşke de dillerim lal olsaydı. O an benim de yüreğime indi, bir diken gibi durur ve her daim dert olur be sırnaşığım. Uzat elini de çıkart o dikeni maharetle yüreğimden. Gülün dikeni bülbüle acı vermez, ama gençlik işte. Bu mektubu serin bir ortamda yazarken cımcılık terlemekteyim.

Merak ettiğim ve korktuğum şudur Ayşe’m. Yıllar sonra da olsa kader bizi yan yana getiriverse eskiden olduğu gibi yine ürkek bir ceylan gibi sokulur musun yanıma. Ya da tanımazlıktan gelerek hiç pas vermeden ezer geçer misin?

İşte korktuğum budur Ayşe’m. Sana iki cihanda saadetler dilerim. Benim için dua eder misin?

Şahan.”

Zarfın üzerine uyduruk bir bayan adı yazarak alıcı olan Ayşe’nin ablasına gönderir. Şahan’la anlaşmaları gereği abla mektubu ve şiiri Ayşe’ye ulaştırır. Okuduktan sonra yakmasını sert bir dille söyler. Ayşe büyük bir heyecanla zarfı açar ve ağlayarak okur. Ablasına verdiği söz mühim olduğu için yerine getirmesi konusunda bir an tereddüt eder. İmha edeceğine dair verdiği söze uymak içinden gelmez. “Ne yapsam da ablamı incitmeden bir yerlere saklasam” derken aklına, ateş alma bahanesiyle mutfağa geçerek zarfı tutuşturup dönme fikri gelir. Ve öyle de olur. Elinde ateşe tutuşturulmuş zarfla ablasının yanına döner. Oysa yanan şey mektubun içi değil zarfıdır.

Çok uzun yıllara şahitlik edecek ‘maruf’ el yordamı ile daha sonraları ele geçme riski de olsa sandığının bir köşesine saklar.

Zaman kısa, ama Şahan için çok zor geçen yıllar da olsa nihayet okul biter. Memleketi olan Afşin bahane... Ayşe’ye bir an önce kavuşmak için yola koyulur. Birkaç günün sonunda Afşin’e intikal eder. Köyüne gitmek aklına dahi gelmez. Doğruca Ayşe’nin ablasının kapısını çalar. Yalvarır, uzaktan da olsa bir göreyim diye. Elin karısı, namusu, helallisi olan Ayşe’yi görmekte ısrar eden Şahan’ı caydırmak isteyen ablası başarılı olamaz. “O halde ben onu alış veriş bahanesi ile çarşıya çıkarayım. Yalnız sen Allah’ını kitabını seversen yüz metre dahi yaklaşmadan uzaktan uzağa görüver” diye söz alır Şahan’dan.

Sözleştikleri zaman diliminde iki kardeş çıkarlar sokağa. Ablası Ayşe’ye de demiş olmalı ki, yol boyunca sözüne sadık kalan Şahan’ı sanki gizli bir hazine arıyormuşçasına gözleri fıldır fıldır o da onu arar. Bir esnafa girdiklerinde Şahan biraz daha yaklaşır. Kirli camın arkasından birbirlerini fark ederler. Ablası, esnaf fark etmesin diye oyalarken iki yüreği yanık âşıkların hiçbir şey söylemeden gözlerinden akıttıkları cisim cisim yaşların döşlerini ıslattıklarını dahi fark etmeden dakikalarca öyle kalırlar.

Nice sonra Ayşe’nin birden bire toparlanmasına bir anlam veremeden kendi omuzuna dokunan bir elle Şahan da o vaziyetini bozarak elin sahibine döner. Bakar ki o da buğulu gözlerle Şahan’a; “Bak oğlum sizi anlıyorum ama o bir evli kadındır artık. Bunu kabullenmen lazım... Buralarda böyle şeyleri benim hoş gördüğüme bakma, başkaları hoş karşılamaz. Eğer gerçekten seviyorsan onunla bundan böyle ilgilenme. Yuvasını bozma. Sana da, kızıma da, bize de çok yazık olur” öğüdünü sarf eden Fettah’tır bu. Şahan’daki mahcubiyet ve bozuntu “Peki efendim bundan böyle uzaktan da olsa ilgilenmeyeceğim” ifadesiyle kendini gösterir. Fettah tarafından adam gibi yapılan bu uyarı karşısında Şahan uzun müddet Ayşe’yi görme teşebbüsünde bulunmayacaktır. İstemediği için değil, hukuken haklı olmadığı içindir. Eğer gönül ferman dinlerse...

Şahan işsiz güçsüz, sığınacağı tek yer anası Hürrem’in evi olur. Yine dünyası allak bullak, Ayşe’nin ilk davulu aklına gelir. Kendi kendine mırıldanmaya başlar. Bakar ki iyi ve güzel sözler çıkıyor ağzından. Kalem kâğıt derken şu şiir dökülür zamana...

Gördüm yoncalıktan geçerken bugün,

Sorma hallerimi Fettah’ın kızı,

Davullar çalıyor kurulmuş düğün,

Kaçtın kollarıma Fettah’ın kızı.

Düğünde yakmışlar kına ellerin,

Kaçır götür diyor bana dillerin,

Çoban beye giden bütün bellerin,

Tuttum yollarını Fettah’ın kızı.

Çayı geçincedir Çobanbey Köyü,

Köprünün üstünden geçeriz suyu,

Zaten dedikodu Afşin’in huyu,

Kesilsin dilleri Fettah’ın kızı.

Geçit yollarını seğmenler sarmış,

Yoncalık içine pusuyu kurmuş,

Şahan kader deyip kavgaya girmiş,

Tutun bellerime Fettah’ın kızı.

Şahan’da şairlik istidadı gelişmeye başlar. İlham kaynağı Ayşe’dir veya onun şahsında remz edilmiş ilahi bir olgudur bu. Afşin - Elbistan ovasında Şahan’dan önceleri de çok vardır, sonrasında da olacaktır. Özellikle pirleri Karacaoğlan olan âşık tarzı irticalen veya kalem şairi tarzı şairler yatağıdır o bölge.

Derdiçok’lar, Hayati Vasfi Taşyürek’ler, Kul Hamit’ler, Mahsuni Şerif’ler, Abdurrahim ve Bahattin Karakoç kardeşler, Ali Akbaş’lar, Çıtak’lar, hatta Necip Fazıl’lar... Yeni yetmelere model olmuş Türk Edebiyatında hakkıyla yerini almış şairlerdir. Onları yetiştiren, genetiklerine adeta sanatçılığı şifreleyen topraklarda bundan böyle Şahan da vardır artık. Bu böyle biline...

Yine bir gün yoğun duygular içinde olan Şahan, elinden koparılan Ayşe’si için çatışmaya girdiği anı hatırlayarak sabaha karşı şu şiiri gönül imbiğinden sayfalara döker:

Yürü bire Afşin gücün mü yete?

Vurdum dizginleri seğmenden öte.

Haber vermiş bizi sümüklü çöte,

Elimden aldılar Fettah’ın Kızı.

Üstüme yürüdü seğmen alayı,

Sarıldım silaha var mı kolayı?

Yoncalık içinde buldum belayı,

Elimden aldılar Fettah’ın kızı.

Atın terkisinde alınca yara,

Kan içinde kaldı göl oldu ora,

Kimse arka gelmez ben düştüm dara,

Elimden aldılar Fettah’ın kızı..

Tuttular kolundan çektiler geri,

Al kana boyandı yoncalık yeri,

Çötenin Şahan’a düşmanmış seri,

Elimden aldılar Fettah’ın kızı.

Şahan iş bulmak ümidi ile tekrar ağabeyi Salih’in yanına gitmek için anasıyla helalleşir. Afşin’den ayrılmadan son bir defa Ayşe’nin ablasına varır. Ayşe’den sadır olan halleri öğrenmektir amacı. “Gidiyorum abla bir daha ne zaman dönerim bilinmez. Ayşe’nin huzur ve selameti için de olsa burada duramam artık, hakkını helal et” diyerek ayrılmak ister. Ablası “Seni görünce çok müteessir oldu, çok duygulandı, ağladı, ağladı. Şahan sana çok selamı var. Kaderine razı olsun ama beni unutmasın, çünkü ben yaşadığım müddetçe kendimi ona ait hissedeceğim bilmiş olsun.

Üstelik Ayşe’nin beyi polislik imtihanını kazanmış önümüzdeki günlerde tası tarağı toplayarak Afşin’den ayrılacaklar. Tayinleri nereye çıkarsa artık. Bundan böyle istesem de aranızda haberleşmenizi sağlayamam bilmiş ol Şahan” diyerek çaresizliğini dile getirir.

Bastığı yerler çamur mu, toz toprak mı farkına varmadan yürümeye devam ederken, ayakları sakin bir çay ocağına götürür Şahan’ı. Boş bir masaya oturarak çayını söyler. Son zamanlarda yanından eksik etmediği kağıt ve kalemi çıkararak, gönül pınarından dökülen şu şiiri yazar:

Durmadın ahdinde yazıklar olsun,

Boş selamın geldi Fettah’ın kızı,

Ağabey ayırdı Allah’tan bulsun,

Afşin bize güldü Fettah’ın kızı.

Tekrar gelin olup binince ata,

Kestim önünüzü silahlı kıta,

Ben ne diyem şimdi öyle hayata,

Gönlüm sende kaldı Fettah’ın kızı.

Nerede yeminin nerede sözün,

Sen ellerin oldun yalanmış özün,

Karşıma çıkmaya tutmuyor yüzün,

Gönlüm dersini aldı Fettah’ın kızı.

Kıyarım canıma demiştin bana,

Can tatlı gelince gittin yabana,

Selam yolluyorsun yüzün utana,

İnan Şahan öldü Fettah’ın kızı.

Yazdığı şiiri tekrar tekrar okuyan Şahan Ayşe’ye çok ağır ithamda bulunduğunun farkına varır. Sanki karşısında oturuyormuş da bu şiirden dolayı “Bana haksızlık etmedin mi Şahan” der gibi olduğunu hissederek “Eyvah doğru söylersin be Ayşem, biraz öyle olmuş; maksadım seni incitmek değil, telafi etmek isterim” diyerek kaleme tekrar sarılır:

Kırdın kanadımı düşürdün yere,

Ne derim sultanım canın sağ olsun.

Alnımı kurşuna verdim boş yere,

Ne derim sultanım canın sağ olsun.

Öksüz bir gariptim kendi halimde,

Bir hile mi gördün gönül evimde?

Ettiğin bu zulüm hangi kavimde?

Ne derim sultanım canın sağ olsun.

Yoncalık yolunda elmalık dolu,

Pusuyu kurdurmuş Çöte fodulu.

Vurulup düşerken bıraktım kolu,

Ne derim sultanım canın sağ olsun.

Hasrete bağladım yılları o gün,

Gönül âlemini eyledim sürgün.

O gün bu gün Şahan dünya ya küskün,

Ne derim sultanım canın sağ olsun.

İlhamını aldığı sevdasına, doğduğu coğrafyanın kültürü de eklenince bambaşka bir şey çıkıyor insanın önüne. İçli, duygulu, hassas ve kırılgan bir kişilik, kabalıktan eser yok. Yalnız Allah’ın verdiği görsellik hariç, o da bahtına... Şair olmamak mümkün mü?

Çok zor ayrılır Afşin’den. Gönlündeki sevdanın diline düşmesi tek tesellisi olur artık. Yanında deste deste kâğıt ve kalemini eksik etmez artık; onlarla dertleşir, onlarla teselli olur. Yazdıklarını bir kendi bilir. Kimseyle paylaşmaz. Bu hal neredeyse her biri, iki üç yüz sayfa tutarında, üç dört kitaplık şiir yazmasına rağmen esas aşıklık istidadının gelişmesi Rabbani bir tasarrufla ifade edilebilir.

***

Yolculuk Artvin’de tamamlanır. Lise tahsilini tamamlarken çok güzel bir intiba oluşturduğu için arkadaşlarının olağanüstü ilgileriyle hayata tekrar tutunur. Bir arkadaşının verdiği bilgilendirme ile Artvin’de MTA’ya işçi olarak girer. Yine ağabeyi Salih’de kalmaya başlar. Tam iki sene çalışması karşılığı aldığı bütün paraları velinimetim dediği ağabeyine verir. Öyle ya aynı kazanda kaynayan, aynı kurulan sofrada tam üç yıl boyunca paylaşan ağabeyinden aldığı paraları esirgeyecek değil ya. Üstelik önünde askerlik var. Olur ya ne kadar geciktirse de evlilik var. Onun için ayrı gayrı olmayı kendine yakıştıramaz.

Ambar memurudur MTA’da. Boş zamanı çok olur. Meşguliyet olmadığı için ince işlere zaman zaman tekrar dalar. Ayşe unutulacak gibi değil, çok ciddi tahribat yapar ruh dünyasında. Günlük mutat işlerden sonra Şahan’ı hep bir şeyler yazarken görür arkadaşları. Çoğu takılır ona da halinden kimse anlamaz. Para kazanır, eş dost ve çevre kazanır. Ama iç dünyasında sürekli fırtınalar eser de bir türlü dindiremez. Tek çaresi kaleme sarılmaktır.

İşte onlardan biri;

Bu yalan dünyada mal neye yarar,

Bırak yakasını pul diye diye.

Sevip sevilenler kendine sorar,

Girdiğin gönülde kal diye diye.

Gönül bilmeyenin sevda nesine,

Kapıldım giderim yar hevesine.

Beni hasret koyma bir nefesine.

Beklerim seheri yel diye diye.

Aşkın deryasında gönüller saklı,

Belki de sevda da sevilen haklı,

Mecnun olan bir gün yitirir aklı,

Gezdirir çölleri bul diye diye.

Nerede arasam nerede bulsam?

Bastığın toprağın kölesi olsam,

Dünyadan göçmeden muradım alsam,

Şahan kapısında kul diye diye.

***

Uzun bir zaman çalıştığı Artvin-Murgul MTA’dan askerlik için mecburiyetten ayrılır. Acemi yeri olan Denizli’de tam iki bin asker arasından seçilen yirmi kişiden biri olarak özel eğitime tabi tutulur. Eğitim için Ankara’ya götürülen bu askerlere gerçekten bir ömür hizmet kapısı açılır. Bu seçilme işi bir taraftan başlarına konan devlet kuşu, diğer taraftan ciddi bir hizmet anlayışına katkıda bulunulacak fırsat.

Tam üç ay uyuşturucuyla ilgili alanlarda istihbarat metotları öğretilir. O günün dünyasında ülkemizin üzerinden çok ciddi uyuşturucu transferi olmaktadır. Transit taşımacılığın yanında iç piyasadaki bağlantıları ile mücadele ciddi disiplin ve sabır gerektiren durumdur.

İç piyasada oltaya gelinecek yerler, bar ve pavyonlardır. Şahan bu konunun eğitimini almış olduğu için teşkilat tarafından korunup kollanmaktadır. Bundan böyle o âlemin Turan Dayısı olacaktır. Bağlum tepelerindeki mesailerin bir kısmı ailesine hesap verebilmek için bir kamuflajdır.

Mesela; bir askeri karakola askerlik yapıyormuş görüntüsüyle er olarak yerleştirilen Şahan’ın, karakol komutanı astsubayla bir sürtüşmesinde komutana adam akıllı dayak attığı halde haklı çıkarak aynı karakolda görevine hiçbir şey olmamış gibi devam etmesi enteresan.

Şahan’ın mekânı olmuştur çoğu zaman bar ve pavyonlar. Üzerine düşen görevi tam yapabilmesi için o ortamın alışkanlıklarına da kendini kaptırıverir. Öyle de olması lazımdır. Şahan çok sıkı takip gerektirdiği için güven esasına dayanan dostluklar oluşturur; özellikle çalışan hanımlar onun en büyük bilgi kaynağı olur.

Askerliğinin geri kalanını Ankara’da geçirir. Terhisten sonra tekrar çalıştığı kurum olan MTA’ya Ankara’da başlar. Bundan böyle Şahan’ın iş kaygısı olmaz. Bu ülkede “Ben geldim devletlü, çalışmak istiyorum” denince “Hoş geldin haşmetmeap, biz de devlet olarak seni bekliyorduk. Haydi iş başına...” denecek kadar devletlünün adam aradığı görülmüş müdür? O gün de bu gün de bir kişilik istihdam için en az kırk elli kişi başvurur da, adama göre iş anlayışı mekanizması işletilir. Hal böyle olduğu halde Şahan’ın MTA’da işi hazırdır. Üstelik ambar memuru gibi düz bir sıfatla ayrıldığı kuruma sondaj yardımcısı gibi teknik bir hüviyetle işe başlar.

***

Şahan’ın işi gücü yerinde. Ağabeyi Salih’le ara sıra haberleşir. Yengesinin öğretmen olarak yeni atanmış yeğeninden bahsederler. Şahan hiç düşünmeden izdivacı kabul eder. Düşünmüş olsa başta kararsız, bilahare hayır diyecektir. Çünkü Ayşe’nin fonksiyonunu kimselerle paylaşmak istemez. Onun için düşünmeden evet demiştir. Demiştir demesine ama yine de Ayşe’yi hayalinden çıkaramaz. Özlemini kalemden, hırsını kâğıttan alır:

Yiğidin ömrü de ömür mü olur?

Yanında sevdiği yâr olmayınca.

Her güzel sevende sevda mı olur?

Yiğidin yüreği kor olmayınca...

Yaman eser yüce dağın boranı,

Kim bilir ki sevda yeli vuranı,

Seven koç yiğide arka duranı,

Saf kurup yanında var olmayınca.

Güzelin gönlünde balın arısı,

Yaprağa bürünür gülün sarısı,

Karşılıksız sevmek ölüm yarısı,

İki gönül gelip bir olmayınca....

Güzelin sallanır incecik beli,

Dört mevsim öteye savurur yeli,

Şahan uzatsa da koynuna eli,

Gülü elde kalır yer olmayınca.

Şahan’ın düğünü Artvin’de olur. Düğüne Almancı ağabeyi Murat da iştirak eder. Şahan ağabeyi Murat’ı her gördüğünde veya ondan bahsedildiğinde Fettah’ın yüzüne karşı söylediği “Şahan önce aç karnını doyursun” sözünü tarifi mümkün olmayan bir tiksinti ile hatırlar. Bundandır ki, Murat’a bir düğün boyu hiç pas vermediği gibi hoş geldin dahi demez. Murat ağabeyi, yalnız Fettah’a söylediği o çirkin ifade ile kalmayan çok kötü sicili de olduğu için Şahan haklı hisseder kendini.

Babaları ölünce mal dağılımındaki usulsüzlükten tutun da; Şahan’ın hakkına düşen toprakların hile veya desise yoluyla nasıl zimmetine geçirdiği unutulur cinsten değildir. Şahan kendine böyle bir darbe vuran Murat’ın yüzüne dahi bakmak istemez.

Salih Ağabey’i Şahan’ın düğününe ön ayak olmuştur. İki yıl Artvin MTA’da biriktirdiği paranın düğün masraflarında kullanılması ümidiyle gayet rahat olan Şahan, düğün sonunda hesaba oturulduğunda ağabeyinin, davetiyelerin PTT kanalıyla gönderilmesini bir kalemde önüne koyunca Şahan’ın “Ben iki yıldır bu günleri hesap ederek, sende biriktirdim zannettiğim onca paranın bile hesabını sormazken, sen PTT masrafını benim önüme koyuyorsun ayıp değil mi?” diye serzenişte bulunduğunda, ağabey Salih “Sen benim evimde üç yıl yedin içtin, okulunu bitirdin. O paraları da o masraflara say” demez mi...

Ağabey; baba yokken baba demektir. Şahan’ın bu konuda da fakirliği, Ayşe’nin üzerinde küllenmiş gibi görünen “Dert bir değil elvan elvan” türküsünü mırıldanmaya başlar. Bu marazi durumu sineye çekmeye mecbur olduğunu bilerek “Allah’ınızdan bulasınız, hiç mi ağabeyliğinizi, büyüklüğünüzü tartmıyorsunuz?” demekten başka ne yapabilir. Mazlumun ahı tutarmış derler ya; aradan uzun yıllar geçer.

Nefsine aşırı itibar eden, hiç ölmeyecekmiş gibi dünya saltanatını sürdüren, kardeşine karşı bu kadar duyarsız kalan, onun sevdasından haberdar olmayan veya hiç önemsemeyen ağabeyi Murat, Almanya’da vefat eder.

Ağabeyinin öldüğü haberini alan Şahan, doğru Afşin’e gider. Gereken vazifeyi yaptıktan sonra mezarı başına vararak gözyaşı içerisinde duygularını, sırdaşı olan kâğıda şöyle döker;

Dinle sözlerimi etmeden telaş,

Geldim mezarını buldum be gardaş,

Fatiha okudum günahla savaş,

Yaptığından bizar oldum be gardaş.

Fettah’ın kızını gösterdim sana,

Aç karnını doyur dedin sen bana,

Gardaş atılır mı böyle yabana,

Ağlarken halime güldüm be gardaş.

Okulum biterken hemen o yaza,

Görünce yanımda ne dedin kıza,

Allah’tan korkmadan sattın ucuza,

Ben altmış yedi de öldüm be gardaş.

Bak sen mezardasın ben de başında,

Mal götürdü diye yazmaz taşında,

Fettah’ın küçüğü yine düşümde,

Sayende dertlere kaldım be gardaş.

Uzun zamandır zevkle anlatılanları dinleyen Hikmet nihayet araya girerek “Son şiirin çok ağır olmuş Şahan, üstelik acısı henüz geçmeden ve mezarının başından ruhuna karşı” ifadesiyle Şahan’ı biraz dağıtmak ister.

Ayşe’nin polis memuru beyinin tayini Adıyaman’a çıkar. Artık o da mekân değiştirme zorunluluğuna muhatap olur. Dedikodunun önünün nispeten kesilmesi, en azından unutulmaya yüz tutması için bu durum her muhatap için iyi olacaktır. Hop oturup hop kalkan baba Fettah bir ohh çekecektir.

Çünkü bu deli oğlan Şahan’ın ne zaman ne yapacağı belli olmaz. Ha kızı biraz akıllı olsa, nerede... O da Şahan’dan geri kalmaz.

Afşin’in Beyceğiz Mahallesi’nin dili olsa da konuşsa, neler yaşanmış neler. Bereket versin Şahan’ın imkânı yoktu. Bir de o olmuş olsaydı, yanında hısım akrabalarını da sürükleyerek kaderin akışını değiştiremeseler de nice ağıt yakılmalarına vesile olurdu. Muhatapları bu açıdan yine tebrik etmek lazım... Çok olgun davranmışlardır. Ayşe’nin yeni yuvasında sıkıntı nispeten hafif atlatılmıştır. Sonu birçok ölüm olayı yaşanılarak ibretlik bir duruma dönüşebilirdi.

***

12 Eylül ihtilalinden önce ortalık toz duman. Faili meçhul onlarca cinayet... İnsanların mahalle mahalle, sokak sokak kurtarılmış bölgeler oluşturduğu dönem. Ankara MTA’da sondaj yardımcısı olarak çalışan Şahan’ın İzmir Bölge Müdürlüğü’ne sondajcı olarak tayini çıkar. O dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’tir. Sol iktidarda, Şahan’ın sürülmesi de denebilecek bu tayin normal karşılanacaktır.

Velâkin hedef göstermeler veya dengeler gereği insanların rahatça harcanmamaları kendilerince tedbir almaya itilir. Siyasi iktidarlar ve ona omuz veren sivil toplum örgütleri karşı düşüncede olanlara prim vermeden yerellerinde iktidardan daha iktidar olabilmeleri gibi halleri insanları ciddi olarak bunaltır.

Öncesi bekar olan Şahan halde evli; üstelik her gün kendisi gibi işe gitmesi gereken öğretmen hanımının da mesuliyetinin üstünde olması, daha temkinli, daha dikkatli olmasını gerektirirken, Şahan, Ayşe sevdasında görüldüğü gibi yine sivrilerek gariban olduğu mekanlarda paratoner gibi insanların şerlerini üzerine çekmekte mahirdir.

Mesai saatlerinin dışında, duygu ve düşüncede paralellik hissettiği milliyetçi bir partinin binalarını ziyaret etse de, il bazında birçok binanın ya azgınlaşan solun korkusundan veya mevcut binaların kiralarının ödenmemesinden dolayı kapalı tutulması Şahan’ı çok üzer.

Bir müddet sonra ilgilileri, ilgisizlerden aldığı bilgilerle ya evlerinde veya işyerlerinde ziyaret ederek tanışır. Çözüm arar onlarla beraber. Pusturulmuşluğun yanın da parasızlıktan ötürü hareket manevralarının kalmadığını âcizane olarak ifade ederler.

Şahan’ın bazı derin güçlerle bağlantısı olduğu, işe onların desteğini alarak, partili yetkililerin de bilgisi dâhilinde bir takım çalışmalara başlaması hayırlı sonuçlar doğuracağa benzemektedir.

İzmir, Manisa ve Balıkesir yöresinde tespit ettiği iş adamlarını ziyaret ederek meramını sağa sola bükmeden anlatarak düzenli olarak para akışını halletmeye başlar. Ziyaret ettiği iş adamlarından “Benden size zırnık çalışmaz” babında yüreklice karşı koyanlara, daha ileri gitmeden teşekkür ederek “Bir daha rahatsız etmeyiz” sözü vererek ayrılır.

Böylece Şahan birkaç ay içinde parti teşkilatlarının parasal problemlerini çözer. Öyle bir sistem kurar ki; tahsilât için zamanında gitmese de kendisiyle bağlantı kurularak emanet gönderilir. Altı ay içinde İzmir ve çevresinde partinin maddi problemleri kalmaz. Ama oldukça önemli bir meblağ birikmeye başlar. Bölgenin ihtiyacı dışında biriken paraları çuvallara doldurarak Genel Merkeze bizzat kendisinin getirdiği çok olmuştur. Öyle ki Genel Merkez de alıştığı için Şahan denilince Koca Kurdun dahi ağzı kulaklarına kadar yayılırmış.

Tahsilât işinin bu kadar rahat olması, hiçbir polislik takibe ve şikâyete muhatap olmadan bu işi yürütmesi Şahan’ın yiğitliğinden veya kararlılığından değil, kendisine verilen istihbarat desteğindendir daha çok. Şahan’ın çalışmalarından paylarına düşeni almasalar göz yummaları mümkün mü?

Zorla veya gönüllü olarak uygulanan bu projeden çok daha küçük, organize olmuş durumda olanlar 12 Eylül’de takibe alınarak cezalandırıldığı halde, Şahan’la ilgili en ufak bir dedikodu dahi resmiyete intikal etmemiştir.

Hadi diyelim ki Şahan, iyi niyetli, yardım ettiği kişi ve kuruluşları, işin içine bulaştırarak ihtilal iddianamesine malzeme hazırlamak için artniyetli birileri de o teşkilatlarda sürekli bulunmuşlardır.

“Devlet her şeyi bilir, yeri ve zamanını bekler ve can yakmak veya hasmını bertaraf etmek için yetkili kadrolara malzeme hazırlar. İşte Şahan böyle bir ortamda basireti açık olarak vicdanının emrettiğini yapar ve hiçbir şekilde başı da ağrımaz. Bu durum üç ay, beş ay değil tam üç yıl sürer. Ta ki 12 Eylül ihtilaline ramak kala bir zamana kadar.

İzmir MTA, bölge merkezi olduğu için Şahan çok dikkat çeker. Muarızları kendisini bölge uhdesinde bir şube olan Manisa Turgutlu’ya sürerler. O yalnız bir siyasi parti menfaatine çalışmanın yanında MTA Sendikası’nda bölge temsilcisidir de.

Dolayısıyla flaş bir statüsü vardır. O dönemin siyasi tablosunda böyle özelliğe sahip bir kişinin postu deldirtmemesi mümkün değildir. Karşı taraf vurucu güçlerinin de ağzını sulandıran hedef olmaktan, listeye girmekten ala bir durum. Şahan bunu da başarır.

Turgutlu’da epeyi Kürt nüfus vardır. Osman Öcalan’ın da dağa çıkmadan önce Turgutlu’da oturduğu söylenmektedir. Liderliğini Akrep Nalan’ın yaptığı sol bir grubun ölüm listesinde Şahan da yer alır. İstihbarattan gelen bilgiler bunu doğrular. Şahan’a “Tedbirli ol, her daim arkanda seni kollayamayız” derler.

Şahan da kendince tedbirini alır, giriş çıkış saatlerini değiştirmekten tutunuz da, her gün girip çıktığı sokaklardaki değişimlere kadar... Neler neler... Ama yine de gemiyi azıya almış şer güçlerinin ateşli saldırılarından kurtulamaz.

Evinin bulunduğu sokağa adımını atar atmaz etraftaki sessizlikten huylanan Şahan ilk mermiden sonra, kendini korumalı bir yere atar. Akrep Nalan denilen çete liderinin adamlarıdır bunlar. Polis gelene kadar müsamere yapılır. Şahan yanında bulunan 75 adet mermiden 72’sini atar. Karşı tarafta birden çok ateş eden olduğu için sayısı bilinmez. Şahan omuzundan aldığı yarayla canını kurtarır. Eğer istihbaratçı desteği almamış olsa, onlar, polisi müsamere yapılan yere sevk etmemiş olsalar, Şahan’ın yaşaması mümkün olmazdı herhalde...

Tabi ki olay adliyeye intikal etmez. Oysa biri de karşı tarafta olmak üzere iki yaralı var. Öbür yaralananı Şahan bilmez ama kendisinin tedavisini devlet görevlisi olan arkadaşları yaptırır. Tedavi süresi uzun olur. Bu zaman zarfında elinden kalem kâğıt yine düşmez. Evlidir, eşi de çok mükemmel kişilikli bir öğretmen hanım olmasına rağmen, gönlüne yine ferman dinletemez.

Hani derler ya “Garga’nın türküsü hep peynir üzere” diye. Şahan da şiirlerini hep Ayşe üzerine yazar. Bazen onu kastederek Nilüfer veya başka bir kadın adı koyar şiirlerine. Belki de tedbir gereği duygularının kamuflesini murat eder.

***

Bir takım bilgilere ulaşması onun için çok kolaydır. Ayşe’nin eşinin tayininin Ankara’ya çıktığını ve Demetevler semtinde oturduğu bilgisi onu heyecanlandırır. Hasta haldeyken gönlünden kâğıda dökülenler şöyledir:

El ele tutuşup gidelim derken,

Felek gazabına gelme be Ayşe,

Ayrılıksa ölüm sözü verirken,

Boşa vebalimi alma be Ayşe.

Toz duman bürüdü Afşin’in üstü,

Ne günah işledik yazgımız küstü.

Kader pay pay etti ayrı bölüştü,

Bana da bir hisse salma be Ayşe.

Ayrılık çekerken yaşamak dram,

Afşin, Maraş bize edildi haram.

Aktı gözyaşımız hep gram gram,

Daha gerisini bilme be Ayşe.

Sana mekân oldu, Ankara Demet,

Şahan Turgutlu’da Hakka emanet,

Neye niyet ettik ne oldu kısmet,

Alın yazısına gülme be Ayşe.

Yaman adamdır Şahan. Kimsenin önünde kolay kolay eğilmez. Bu dik duruşu yani kişiliği bir de malum derin organizasyon gereği Şahan, Genel Merkezi Ankara olan Türk-iş’e bağlı MTA-İş Genel Muhasipliğine, haberi dahi olmadan aday gösterilir.

Seçimler yaklaşmaktadır ama Şahan halen tedavi görmektedir. Gerçi seçime iştirak etmese de adı listeye girmiş olup mutlaka kazanacaktır. Bu konuda bir endişesi olmaz.

Onu heyecanlandıran, O’nun havasını teneffüs ettiği, suyunu içtiği mekâna ulaşmaktır bir an önce.

Daha da önemlisi “Canan canı istemiş vermesem olmaz” özdeyişindeki anlama uygun “O yâr duydum ki Ankara’daymış, bir an evvel aradaki mesafeyi kapatmazsak olmaz. Belki, neden geç kaldın diyerek bana gönül kor” gibi teslimiyetçi bir haleti ruhiye içinde duygularını yine kaleminin ucunda akıtmaya başlar;

Ferhat’a dağları deldiren kader,

Aradı da beni buldu neyleyim.

Sevip sevilmede yaptığım eser,

Serim bir divane oldu neyleyim.

Gönül vazgeçmiyor sevdiği yârden,

Memleket dedimse ayrıldım ordan.

Söyleyemez oldum kimseye ardan,

Çeke çeke ömrüm doldu neyleyim.

Değmezmiş dünyanın üç ile beşi,

Menfaat gördü mü bilmez kardeşi.

Versem ellerine gökten güneşi,

Dostlar defterinden sildi neyleyim.

Gönül işleriyle açıldı aram,

Aklıma geldikçe sızlıyor buram.

Candan sevenlerin vuslatı haram,

Şahan saçı başı yoldu neyleyim.

***

Nihayet Şahan sağlığına kavuşur. MTA-İş’in Genel Muhasibi olduğu kendisine tebliğ edilir. Tası tarağı toplayarak Ankara’ya evini taşır. Şahan’ın ömründe görüp göreceği en büyük devlet umuru böylece vücut bulmuş olur. Kısa sürede yeni oturduğu koltuğun kültürüne alışır. Devletin üst bürokratlarıyla, siyasetin söz sahibi olanlarıyla oturup kalkar. Şahan’ın ela gözüne mah yüzüne talip olacaklar değil ya, o koltuğun imkânlarıdır Şahan’ı güçlü yapan. Kendi hakkını da inkar etmek elbette doğru olmaz.

İşçi kesintilerinden oluşan havuzun hesap ve kitapları şeffaf ve hesap verici durumda olmadığı için meşru görülen bir takım kalemlerden yapılan meşru olmayan harcamalar, o koltuk sahiplerini neredeyse imparator kadar güçlendiriyor olması, Şahan’ı da bu yönde kamçılar.

İşçi menfaati doğrultusunda yapılan harcamalarda hesap sorulabilirlik doğal bir hak olması gerektiği halde sorgulanmaması bir tarafa, hiç işçilerle ilgili olmayan alanlara, işçinin alın teri olan tasarrufunun hesapsız kitapsız sarf edilmesi çok manidar olduğu için, sanki özel mülkiyet görünümü arz etmektedir.

Yalnız MTA-İş Sendikası’nda değil, o dönem için bütün sendikalarda, sendika liderlerinin işçi hakları olan paraları gerek şahsi, gerekse keyfi harcamalarının hesabını soracak hiçbir merci yok gibidir. Tasarruflar bu şekilde çarçur edilir.

Böyle büyük zaafiyetlerin olduğu yerde, özellikle üst planlamacılar buralara palazlanırlar. Güya uyduruk seçimlerle de teşkilatlarını kurarak “Körler sağırlar, birbirini ağırlar” anlayışına uygun geçinip giderler. Ne zaman ki kendi aralarında rant paylaşımında sıkıntı olur, o zaman da en güçlü hırsız tekrar baş olur, vesselam...

İşte böyle bir sendikacılık anlayışında çarkın işleyen bir parçası olur Şahan. Kendi nefsi tasarrufta bulunmaz ama hesabı kitabı olanlara da bu güçle yardımcı olmaması mümkün olmaz.

Makamında yapılan aylık siyasi toplantılardan tutun da, seçime girecek vekillerin seçim masraflarını işçi parasıyla karşılamaya kadar çanak tutmaya mecbur edilir. Sonradan geriye dönüp baktığında, kendi kendine “Oğlum Şahan yatacak yerin yok!” diyerek özeleştiri de bulunması bile büyük bir fazilet örneğidir. Geçelim.

***

Şahan henüz Ayşe’yle görüşme imkânı bulamamıştır. Oturduğu koltuğa ısındıktan sonra, hep aklının bir köşesinde, daha dünkü gibi değerinden bir şey kaybetmeyen Ayşe’yle görüşmeyi tasarlar.

Aradan on veya on iki yıl geçtiği için Ayşe cephesindeki değişikliği tahmin edememektedir. Kendine ilgi gösterip göstermeyeceği konusunda tedirgindir. Onun için Ankara’ya gelir gelmez soluğu Demetevler’de almaz.

Oysa Ayşe’de de Şahan’a karşı hiçbir şey değişmediği gibi büyük bir hasretlik ve özlem duygusu hâkimdir. Bunu karşılaştıklarında Ayşe’nin ifade ve itirafından anlayacaktır Şahan. Ayşe’nin iki oğlu ve bir kızı olmuş, aile saadeti görünüşte yerinde, evlendiği günden beri geçimsizlik yaşamamış çok beyefendi ve olgun bir beyi vardır.

Vardır ama “Gençlik başımda duman, ilk aşkım ilk heyecan” cümlesiyle başlayan tarife tam uymaktadır bunların hali. Yüreklerine söz geçiremeyen, aralarında oluşan bu güçlü bağ onlara “İki yüreğin türküsünü söyletir.”

Ayşe, Şahan’ın başlangıç itibariyle MTA teşkilatının Artvin şubesinde çalıştığını bildiği için Demetevler’e taşındıktan bir süre sonra konu komşu derken çevre de genişleyince, tevafuken kocası MTA’da çalışan bir bekçinin hanımıyla tanışır. Şahan adında bir personelin varlığını kocasından sordurtur. Bir sonraki buluşmasında sendikada böyle birinin olduğu haberini alır. Sözlü olarak selam göndermekten çekinmez. Selamı alan Şahan çok iyi bildiği Demetevler semtini ve o güzel parklarını göz önüne alarak yüreğinin türküsünü bir daha söyletir;

Demet’i Cemre’yi gezdim ben bugün,

Kokusu güllere sinmiş anladım.

Gönlümdeki sırrı sezdim ben bugün,

İçime özlemi inmiş anladım.

Gezdim köşe bucak seni aradım,

Demet’in parklarını bir bir taradım.

Her yolu denedim, ayak diredim,

Artık ümitlerim sönmüş anladım.

Bir haber bir mektup çok gördün bana,

Dermanım tükendi bulmaktan yana.

Şahan ne söylese yeridir sana,

Gönlün başkasına yanmış anladım.

***

Hikmet iki gün boyunca Şahan’ı dinler. Dinledikçe de davranışlarındaki asaletin veya nezaketin değiştiğini hisseder. Kapalı bir kutu gibi gördüğü Şahan’a karşı başından geçen hikâyesini dinledikçe saygısındaki değişmeyi üçüncü dördüncü kişiler nezdinde tarif etmekte zorlanır. “Sırrına vakıf olmak lazımmış, hiçbir insanı yüzeysel ilişkilerde tanımak mümkün değilmiş, insan bazen birçok bilinmezleri bünyesinde taşıyan muamma bir varlık oluyormuş” der soranlara.

Ve Şahan’a bakışı bundan böyle çok farklı olacaktır Hikmet’in. Gönlünde, bundan sonra ne olacak acaba diyerek heyecanlanırken Şahan devam eder;

Şahan, kendisine Ayşe’nin selamını getiren personelinin eşi vasıtasıyla Demetevler’deki büyük parkta buluşma saati verir.

Belirtilen zamandan ne kadar önce varır bunu kendisi de hatırlamaz. Sanki yeniden doğmuş gibi zamanı sarhoş edercesine gözünün görebildiği her kadın görünümündeki karartılar dahi kalp atışlarını hızlandırır.

Söze nereden başlayacağını, neler söyleyeceğine dair bir yığın senaryo geçer aklından. Kolay değil çok uzun zaman olmuştur. Gözünün önünde canlandırır onbeşlik Ayşe’sini. Tanıyamamak endişesine de kapılır bir an.

Derken arka tarafından gelen bir sesle, daha doğrusu ayak takırtısıyla kafasını çevirince göz göze gelirler. Şahan’ın tanımaması ne mümkün. Ayşe fizik olarak çok az değişmiş. Uzun ince boylu, beyaz benizli, gülünce yanaklarında gamzeleri oluşan, kabasına kadar inen saçlarıyla birkaç adım daha atarak “Şahaan” diye seslenir.

Dizlerinin bağı çözülmüştür sanki. Ayakta durmakta zorlanır; Şahan’a dinen namahrem olduğundan bir yerlere yaslanma ihtiyacı hissettiği için elini dahi mecburiyetten uzatır. Şahan ayakta durmakta zorlandığını hissettiği Ayşe’nin uzatılan elini kolundan kavradığı gibi hemen yanı başındaki banka oturtuverir.

Bir müddet her ikisi de hiç konuşmadan öyle kala kalırlar. Nice sonra Ayşe başını Şahan’ın omuzuna ürkek bir ceylan gibi yaslar. Yaslar ama hıçkıra hıçkıra ağlamaya başlar. Şahan da ha keza... Ancak daha soğukkanlı görünür ama o da akıtır gözlerinden yaşları. Bu hal, bir müddet devam eder. Rahatlamışlardır; birbirlerine fazla kelam etmezler ama hal diliyle çok şey söylerler çook...

Ayşe’nin oturduğu ev Demetevler’deki Cemre Parkı’nın hemen yanı başında olduğu için bundan böyle kararlaştırdıkları her hafta, evin mutfak penceresini gören bir banka Şahan gelecek, geldiğini gördüğü zaman Ayşe de belirledikleri yere gelerek görüşeceklerdir.

Ayşe her ne kadar gönlüne hükmedemese de Şahan’la bir araya geldikleri müddetçe ürkekçe tavrını sürekli hissettirir. Ölçülü ve mesafeli pozisyonun muhafazasına önem verilir. Buluşmaların sulandırılmasına ne Ayşe, ne de bir erkek olarak Şahan müsaade eder. Kutsal bir aşk hikâyesinde zaten cinsellik öne çıkmaz. Bu parktaki bankların, çiçek ve böceklerin dilleri olsa da bu sevdadaki asaleti anlatmış olabilseler.

Şahan her hafta randevu yerinde olur. Hiç sapmaz. Bazı hallerde olmayıverirse Ayşe’sinin çok tedirgin olacağını bilir. Sorar sordurur. O parkı gören mutfak penceresinden hiç ayrılmaz. Çocuklarına zül getirebilecek, beyine zarar verebilecek acemiliklerden kaçınır.

Şahan ilk buluşmasının ardından hafta sonunu dört gözle bekler. İşyerindeki bütün mesai arkadaşlarına karşı son derece esprili ve yumuşak davranır.

Bu değişiklik evine de yansıdığı için eşi ve çocukları hiçbir anlam veremeden kabullenmek durumunda olurlar. Bir dedikleri iki olmaz. İlgi ve alaka daha sorumlu ve sıcakkanlı seyreder.

Çok değer verilen bir eşyanın kaybolduktan sonra bulunmasındaki sevincin belki de onlarca katı bir durumdur bu Şahan’daki değişim.

Böyle bir duygu yoğunluğu yaşayan şair, bir sonraki randevuya eli boş gider mi hiç. İlk buluşmadaki tabloyu şöyle kaleme döker;

Oturduk Cemre Parkı’nda,

Sunam yandı ben ağladım.

Hayat suyumun çarkında,

Sunam yandı ben ağladım.

Gülüm dedim; bülbül dedi,

Sevdayı ateşe verdi.

Hasret denizine girdi,

Sunam yandı ben ağladım.

Gözüme baktı hislendi,

Gözlerine yaş süslendi.

Başı omzuma yaslandı,

Sunam yandı ben ağladım.

Hasret deyince yutkundu,

Uzandı elimi tuttu.

Dilinde sözü unuttu,

Sunam yandı ben ağladım.

Şahan postu yere serdi,

Sel oldu çağlayıverdi.

Sinesine hasret derdi,

Sunam yandı ben ağladım.

Bir zarf içinde bu şiiri Ayşe’ye uzatır. Şiirdeki “Suna”nın Ayşe olduğu, tedbir gereği iffetine zarar gelmesin diye bu ismi işlediğini de belirtmeden geçemez.

Demetevler’deki Cemre Parkı’ndaki buluşup sohbet etmenin tadı lezzeti her daim bir başka olur. Her buluşmada en taze bir şiir okunur Ayşe’nin yüzüne karşı.

Uzun dönem bu buluşmalar devam eder gider. Seneler geçer ama her buluşmada güneşin yeryüzünü aydınlattığı taze bir ümit ve taze bir hayat gibi duygulu ilişkiler devam eder. Olacak ya; hiç bir şeyin uzun ömürlü olmadığı gibi hiç bir zevk, sefa veya alışkanlıklar da uzun ömürlü olamaz. Eşyanın tabiatı bu... Bir tel kopar ahenk bozulur. “Her nesnenin bir bitimi var” der ya şair, Şahan-Ayşe buluşmasına mekanlık eden Cemre Parkı’nın, bu aşk karşısında hasetlik duygusu kabarmış olmalı ki ahengi koparır.

Haftalık mutat buluşma saatinde bankta yerini alan Şahan, saatlerce beklemesine rağmen ne Ayşe’nin mutfak penceresi açılır ne de söz verdiği halde gelir.

Bir sonraki haftada aynı vaziyet değişmez. Sorar soruşturur; aynı evde oturdukları, tayinlerinin çıkmadığı bilgisine ulaşmakta zorlanmaz.

Bilahere kendisinin de sendika faaliyetleri nedeniyle Ankara dışına zorunlu olarak yapması gereken seyahati uzayınca, Ayşe’yle görüşmeyeli dört beş haftaya ulaşır.

Oysa Ayşe akciğer kanserine yakalanmış, kocasının da Ankara’ya tayininin çıkmasının en önemli sebebi buymuş. Uzun dönem tedavi olmuş. Velakin ömrünün son demlerinde hastalığı iyice vücudu sarmış, Allah’ın verdiği ömrünün son baharında bile bile kendini özgürlüğün kollarında sevdiceğine yakın olmak, göremese de aynı iklimi teneffüs etme hayali...

Şahan’ın bütün bunlardan haberi olmaz. Hatta birkaç hafta parkta bekletilmesi, kendinden bir nebzecik de olsa soğumuş olacağı endişesi taşır.

Gelişmelerden haberi olmayan Şahan, bunları nereden bilsin. Sendika faaliyetleri bitiminde Ankara’ya dönüşte yine duygularını şiirle dile getirir:

Bakarım aynaya hep benzim sarı,